جایگاه های ادراکی

درک جایگاه های ادراکی

یکی از موضوعات مهمی که در ان.ال.پی به آن پرداخته شده است جایگاه های ادراکی است. شاید برایتان پیش آمده باشد که با کسی در مورد موضوعی گفتگو و مذاکره کرده‌اید ولی در آن گفتگو یا مذاکره به توافق نرسیده‌اید و به همین دلیل از او دلگیر شده‌اید. اگر خودتان را یک لحظه جای او قرار داده باشید شاید به این نتیجه‌ی متفاوتی رسیده باشید، یعنی اینکه وقتی‌که در جایگاه او قرارگرفته‌اید به او حق داده‌اید و او را درک کرده‌اید.

ان.ال.پی می‌گوید که هرگاه خود را در جایگاه دیگران قرار دهید احتمال اینکه دیگران را درک کنید بسیار زیاد است. در ان.ال.پی چندین جایگاه ادراکی وجود دارد.

اولین جایگاه از جایگاه های ادراکی جایگاهی است که خودتان در آن جایگاه قرار دارید و موقعیت طبیعی شماست. در این جایگاه شما از آنچه فکر می‌کنید و آنچه احساس می‌کنید کاملاً آگاه هستید و به دیگران و آنچه اطراف شما قرار دارد هیچ‌گونه اهمیتی نمی‌دهید و به خودتان فکر می‌کنید.

شما در این موقعیت از نیازهای خودتان باخبر هستید و می‌دانید چه می‌خواهید، می‌دانید چه چیزی دوست دارید، باورها و ارزش‌هایتان را می‌شناسید.

وقتی‌که شما در این جایگاه قرار دارید از همه‌ چیزهایی که به شما مربوط است باخبر هستید. شما می‌توانید در این جایگاه از نیازهای دیگران نیز می‌توانید آگاهی پیدا کنید.

دومین جایگاه از جایگاه های ادراکی  جایگاه مخاطب است. شما در این جایگاه در موقعیت دیگران قرار می‌گیرید. شما می‌توانید در این جایگاه قرارگرفته و از احساسات و حالات دیگران باخبر شوید. در این حالت از نیازهای مخاطب نیز آگاه می‌شوید. اگر شما در این جایگاه قرار بگیرید خودتان را از نگاه آنان می‌بینید. دنیا را از موقعیت آنان می‌بینید و احساس می‌کنید.

سومین جایگاه از جایگاه های ادراکی  جایگاه سوم شخص است. فرض کنید شما و دوستتان باهم مذاکره می‌کنید، نفر سومی هم به مذاکره شما نظارت می‌کند. حال شما از کالبد خود خارج می‌شوید و در جایگاه نفر سومی که نظاره‌گر شماست و دیدی مستقل از شما دارد قرار می‌گیرید. از این به بعد شما نظاره‌گر هستید و به‌عنوان شاهدی بی‌طرف خودتان و مخاطب را در حال مذاکره می‌بینید.

اگر در این جایگاه قرار بگیرید می‌توانید به هر دو طرف مذاکره با دقت کامل نگاه کنید و بی‌طرفانه قضاوت کنید. شما در مذاکره دو نفر هیچ‌گونه دخالتی ندارید و فقط ناظر هستید. شما خودتان را از نگاه دیگری می‌بینید و احساستان با احساس اول شخص و دوم شخص کاملاً مستقل است.

گاهی اوقات لازم است در موقعیت هرکدام از این جایگاه‌ها قرارگرفته و احساسات خود را از در این جایگاه‌ها درک کنید.

تمرین

برای درک این موضوع پیشنهاد می‌شود که فرض کنید سه صندلی در یک سالن بزرگ قرار دارند. روی صندلی اول شما هستید و نفر دوم که مخاطب شماست در جایگاه دوم قرار دارد و نفر سوم هم در جایگاه سوم شخص قرار دارد. در مرحله اول شما در جایگاه خودتان قرار دارید و همه‌چیز را از دید خودتان می‌بینید و به افرادی که در جایگاه‌های دیگر قرار دارند اهمیتی نمی‌دهید.

حال فرض کنید که از کالبد خود خارج ‌شده و روی صندلی مخاطب خود نشسته‌اید. شما خودتان را از دید مخاطب خود می‌بینید. احساسات شما همان احساسات مخاطب است. می‌توانید از دید دوم‌شخص به خودتان نگاه کرده و خودتان را از دید مخاطب ببینید. می‌توانید در مورد خودتان از دید مخاطب قضاوت کنید.

سپس از صندلی دوم بلند شوید و روی صندلی سوم که جایگاه سوم شخص است بنشینید و خودتان و مخاطب را از دید سوم شخص به‌صورت مستقل نگاه کنید. شما می‌توانید درباره خودتان و مخاطبتان از دید سوم شخص قضاوت کنید.

ان.ال.پی به جایگاه‌های دیگر نیز اشاره دارد. مثلاً می‌توان از جایگاه نفر چهارمی که به آن سه نفر نظاره می‌کند نام برد. نفر چهارم که روی صندلی چهارم و کمی دورتر قرار دارد دید سیستمی دارد و به این سه نفر نگاه می‌کند و در مورد آن‌ها قضاوت می‌کند. همین‌طور جایگاه‌های دیگری هم وجود دارند. احساسات شما با نشستن در صندلی‌های چهارم و پنجم و … با احساسات خودتان فاصله می‌گیرد.

پس اگر می‌خواهید از احساسات خود جدا شوید می‌توانید در جایگاه‌هایی غیر از جایگاه خودتان قرار بگیرید.

یادگیری قرار گرفتن به‌جا و درست در جایگاه‌های ادراکی درست و به‌جا می‌تواند به شما کمک کند تا زندگی لذت بخشی داشته باشید.