رفتار چیست؟ – رفتارهای انسان چگونه ساخته میشوند؟
رفتار چیست؟
کارهایی که میکنید، کلماتی که به زبان میآورید، عکسالعملهایی که انجام میدهید و بهطورکلی هرگونه کاری که بهصورت جسمی و احساسی انجام میدهید رفتار شما را نشان میدهند. رفتار به معنی کاری است که جسم شما انجام میدهد. افکاری که در ذهن خود پرورش میدهید باعث ساختهشدن احساساتی در شما میشود.
این احساسات خود موجب میشود که شما بهصورت جسمی کاری و یا عکسالعملی را انجام دهید. به این کار، یا عکسالعمل رفتار میگویند. اینجا یک سؤال پیش میآید. آیا با رفتار هر شخص میتوانید او را بشناسید؟ آیا در زمانی که یک فرد رفتار خاصی را از خود بروز میدهد، شما میتوانید هویت و یا شخصیت او را بشناسید؟
رفتار هر شخص از شخصیت او جداست
رفتار یک واکنش بیرونی است. رفتارهای دیگران، واکنشهای آنها، حرفها و گفتگوهای افراد، اتفاقاتی که در محیط میافتد و همه آنچه در بیرون از ذهن شما اتفاق میافتد باعث میشود که شما احساس خاصی را در ذهنتان داشته باشید. این احساس با ذهنیت و افکاری که در از قبل داشتید دستبهدست هم میدهند و باعث میشوند که احساس و افکار جدیدی در ذهن شما پرورش پیدا کند.
احساس و افکار جدیدی که ساختهشدهاند باعث به وجود آمدن واکنشی میشوند که به آن واکنش بیرونی میگویند. این واکنش بیرونی، رفتار شماست. شما رفتاری را در واکنش به رفتار دیگران دارید.
حال آیا میتوانم بگوییم که اگر شما واکنشی را در برابر رفتار دیگران داشتید، این واکنش شخصیت شما را نشان خواهد داد؟ در جواب میگوییم که هیچ رفتاری نشاندهنده شخصیت یک فرد نیست. شخصیت هر انسان را نمیتوان با رفتارهای او شناخت. رفتار هر فرد واکنشی است که به دلیل رفتارهای دیگران و ذهنیتی که از قبل موجود است، ایجاد میشود.
چگونه میتوانیم رفتارمان را تغییر بدهیم؟
گاهی اوقات رفتار ما دردسرساز میشود. مثلاً سیگار کشیدن، ناخن جویدن، واکنش تندی و خشونتآمیز داشتن نسبت به رفتاری که دیگران دارند، از کوره دررفتن، احساسات بدی داشتن، گریه کردن و هزاران رفتار دیگری که هر انسان میتواند داشته باشد. آیا میتوانیم این رفتارها را تغییر دهیم؟
رفتار مطلوب و رفتار نامطلوب هرکدام واکنشهای ما نسبت به اطلاعاتی است که از بیرون و درون ذهن دریافت میکنیم. گاهی اوقات به این نتیجه میرسیم که لازم است رفتار خاصی را که داریم، تغییر دهیم. برای اینکه بدانید که آیا لازم است رفتار خود را تغییر دهید سؤالات زیر را از خودتان بپرسید.
۱-آیا رفتار شما برای رسیدن به اهدافتان شما را یاری میکند؟
گاهی اوقات رفتارهای شما باعث میشوند که شما در مسیر اهدافتان قرار بگیرید ولی همیشه این اتفاق نمیافتد؛ یعنی زمانهایی هم این اتفاق میافتد که رفتار شما باعث میشود که از مسیر اهدافتان فاصله گرفته و نتوانید به اهدافتان برسید.
پس لازم است که بررسی کنید و بدانید که کدام رفتار شما باعث قرار گرفتن در مسیر اهداف و کدام رفتار باعث فاصله گرفتن از مسیر اهدافتان میشود. اگر به اینکه کدام رفتار شما باعث میشود که به اهدافتان نزدیکتر شوید و کدام رفتار باعث میشود که از اهدافتان دور شوید، در این صورت میتوانید رفتار مطلوب را از رفتار نامطلوب جدا کرده و رفتار نامطلوبی که دارید را تغییر دهید.
۲- آیا رفتار شما با شرایط کنونی شما سازگار است؟
همانطور که گفتیم شرایط متفاوتی که برای افراد پیش میآید باعث ایجاد رفتارهای متفاوتی میشود. حال این شرایط میتوانند شرایط محیطی و یا شرایط ذهنی و احساسی باشند. پس نمیتوان از یک فرد در شرایط متفاوت انتظار داشت که یک نوع رفتار را نشان دهد.
اگر انسان در شرایط متفاوتی قرار داشته باشد بسته به شرایطی که دارد، رفتار متفاوتی نشان میدهد. برای اینکه این موضوع را خوب درک کنید، تمرین زیر را انجام دهید.
به یکی از رفتارهای خود فکر کنید. مثلاً یک کار یا حرف که باعث رنجش دوستتان شده است. خوب دقت کنید که در آن زمان که این رفتار را داشتهاید چه احساسی داشتید؟ به چه چیزی فکر میکردید؟ آیا قبل از اینکه این رفتار را انجام دهید دوستتان رفتار بدی با شما داشت؟ در آن زمان نسبت به دوست خود چه ذهنیتی داشتید؟
آیا او قبلاً هم باعث عصبانیت شما شده بود؟ همه شرایط را تصور کنید. حال که شرایطی که باعث شد شما این رفتار را داشته باشید را دانستید، به این فکر کنید که اگر شرایط چیز دیگری بود آیا بازهم آن رفتار از شما سر میزد یا اینکه با تغییر شرایط رفتار شما هم تغییر میکرد؟
اگر این تمرین را بهدرستی انجام دهید متوجه میشوید که اگر شرایط تغییر میکرد، رفتار شما هم تغییر میکرد. مثلاً اگر ذهنیتی که از دوستتان داشتید ذهنیت خوبی بود، یا اینکه احساس شما در آن زمان احساس خوبی بود، یا دوستتان حرفی یا رفتاری که باعث ایجاد واکنش بد در شما شد را انجام نمیداد، در این شرایط شاید رفتار شما چیز دیگری بود.
پس شرایط جسمی و ذهنی و شرایط محیط باعث ایجاد رفتارهای متفاوتی در ما میشوند و نمیتوانیم بگوییم که انسان در هر شرایطی یک نوع رفتار را خواهد داشت. این شرایط است که باعث میشوند انسان رفتارهای متفاوتی داشته باشد.
۳- چه رفتارهایی انجام میدهید که در زندگی احساس شادی کنید؟
رفتارهایی که باعث شادی شما میشوند، رفتارهایی هستند که در مسیر اهداف شما قرار دارند. اگر احساس میکنید که رفتاری دارید که باعث میشود شما احساس ناراحتی کنید، لازم است این رفتار را تغییر دهید. رفتاری خوب است که باعث خوشحالی شما شود و شما را در مسیر اهدافتان حمایت کند. اگر رفتاری دارید که شما را ناراحت میکند و باعث نگرانیتان میشوند بهتر است تغییر یابد.
۴- تکیهکلامها و کلماتی که به زبان میآورید کدام ها هستند؟
تکیهکلامها و کلماتی که میگویید بسیار مهم هستند و میتوانند شما را نیرومند و یا ناتوان کنند. اگر مدام با خودتان میگویید که من آدم بدبختی هستم، شما ناخودآگاه بدبخت بودن را به خود القا میکنید و ذهنتان را برای بدبختی برنامهریزی میکنید؛ و یا برعکس اگر دائماً به خودتان میگویید که من آدم توانمندی هستم و میتوان فلان کار را انجام دهم، دارید به خودتان توانمند بودن و توانستن را القا میکنید و به خودتان انرژی میدهید. شما به همانی تبدیل میشوید که در کلامتان به خود میگویید.
۵- کلامها و حرفهای دیگران روی شما چه تأثیری میگذارند؟
کلام و حرف دیگران روی شما تأثیر میگذارد و باعث میشود که شما از اهدافتان دور یا به اهدافتان نزدیک شوید. در اینجا شاید با خودتان بگویید که ما مسئول رفتار دیگران نیستیم و در قبال رفتارهای خودمان مسئولیت داریم. درست است که شما مسئولیت رفتار دیگران را نخواهید داشت ولی مسئولیت گوش دادن و یا گوش ندادن به حرفهای افراد دیگر با شماست.
شما حق انتخاب دارید که به حرفهای دیگران گوش دهید و یا اینکه به کلام و حرفهای تضعیفکننده آنها توجه نکنید. اگر به حرفهای تضعیفکننده دیگران توجه کرده و ضعیف شوید بازهم شما هستید که مسئول هستید. دیگران به شما هیچ اجباری نمیکنند که به حرفهای آنها توجه کنید. آنها فقط حرف میزنند و توجه کردن و یا توجه نکردن با شماست و شما میتوانید انتخاب داشته باشید.
در اینجا بهتر است به حرفهایی که باعث قدرتمند شدن شما میشود توجه کنید و به حرفهایی که باعث ناامیدی و ناراحتیتان میشوند توجه نکنید. انسانهای موفق به حرفهای انرژیبخش دیگران توجه میکنند و به کلام تضعیفکننده آنها هیچ توجهی نشان نمیدهند.
۶- رفتارهای دیگران را چقدر میتوانید بشناسید و درباره آنها اطلاعات داشته باشید؟
گاهی مواقع افراد دیگر کلامی را به زبان میآورند که باعث تضعیف شدن شما میشود. اگر شما بدانید که این افراد چرا این کلام را به زبان میآورند خود موجب میشود که از نیت آنها باخبر شوید. شاید کلامی که میگویند از روی دلسوزی باشد و یا حسادتی که نسبت به شما دارند باعث گفتن این حرفها میشود.
اگر آنها از روی دلسوزی این حرفها را میگویند، پاسخی متفاوت دارد و اگر از روی حسادت باشد، باید با آن شخص گفتگو کرده و به نیت واقعی او پی ببرید. گاهی اوقات افراد نسبت به نیت دیگران بیتفاوت هستند و هیچگونه واکنشی نشان نمیدهند.
درهرصورت آگاهی از نیت دیگران نسبت به خودمان میتواند در پیش برد اهدافمان به ما کمک کند. این آگاهی کمک میکند که بدانیم کدام رفتار را در چه زمانی انجام دهیم. اگر به رفتار دیگران واکنشی هم نشان ندهید باز واکنش نشان دادهاید. شاید سکوت کرده باشید ولی درهرصورت این سکوت هم نوعی واکنش و رفتار از طرف شماست.
۷- هنگامیکه دیگران حرف میزنند احساساتشان چگونه تغییر میکند؟
اگر کسی به شما مطلبی را میگوید به احساسات و حالات او توجه کنید. این احساسات به شما کمک میکند که بدانید او واقعاً چه نیتی دارد. وقتیکه شخصی حرفی میزند حتماً احساساتی دارد. شاید همین احساسات باعث میشود که او آن رفتار را داشته باشد.
اگر او نسبت به شما احساس خوبی نداشته باشد، همین نبودن احساس خوب باعث میشود که رفتار بدی را نسبت به شما انجام دهد. توجه به احساسات دیگران درزمانی که با شما حرف میزنند میتواند در انتخاب رفتاری که باید داشته باشید بسیار تأثیرگذار باشد.
۸- آهنگ تنفس شما در موقعیتهای مختلف چگونه تغییر میکند؟
در شرایط مختلف مخصوصاً در زمانهایی که مضرب میشوید ضربان قلب شما تندتر میشود و در پی آن آهنگ تنفس شما هم تغییر میکند. میتوانید به این تغییرات توجه کنید و نسبت به این تغییرات رفتار مناسبی داشته باشید.
۹- زبان بدنتان در چه شرایطی تغییر میکند و چگونه است؟
وقتیکه رفتار خاصی را انجام میدهید زبان بدنتان هم تغییر میکند. به یاد داشته باشید که بدنتان هم از دستورات مستقیم ذهن شما اطاعت میکند. بهطور مثال اگر حرفی را به زبان میآورید که دروغ است بدنتان به سمت عقب متمایل میشود؛ و اگر حرفتان، حرف راستی باشد بدنتان به سمت جلو متمایل میشود. حتی بدنتان به کلمات مثبت و یا منفی هم واکنش نشان میدهد.
مثلاً مهربانی، راستگویی، عشق، صمیمیت، دوست داشتن، لطف و هر کلمهای که معنی مثبتی داشته باشد باعث میشود که بدن شما هم به آن کلمه واکنش مثبتی نشان دهد و اگر کلمه منفی باشد بدن شما به سمت عقب خم میشود. مثلاً کلماتی مانند بدبختی، دروغ، جنگ، کفر، نفرت، دشمنی، جاسوسی، خیانت و کلماتی از این قبیل باعث میشود که بدنتان واکنش بدی از خود نشان دهد.
برای درک این موضوع تمرین زیر را انجام دهید.
در جایی دنج و راحت و بدون سروصدا بایستید. دستهایتان را بیندازید و چشمهای خود را ببندید. تصور کنید که چندین سال گذشته است و شما همچنان زنده هستید. جسم شما به نوری تبدیلشده است که همه فضا از این نور روشنایی میگیرد. شما با نوری که در خود دارید به همه انسانها انرژی، امید، عشق، مهربانی، دوستی، عشق، پاکی و صمیمیت میدهید. عشقی که نسبت به دیگر افراد دارید شما را سراسر نور کرده است.
به این کلمات دقت کنید و به معنی آنها توجه کنید. اگر فکرتان را متمرکز کنید و به کلمات مثبتی که گفته شد فکر کنید و آنها را در ذهن خود پرورش دهید کمکم بدنتان به سمت جلو متمایل میشود بهطوریکه تعادل شما به هم میخورد.
حال به کلمات دیگری فکر کنید. به این فکر کنید که جنگی شروع شده است و همه انسانها با هم میجنگند. وجود همه انسانها از نفرت، دشمنی، نامهربانی، بدبختی، کفر، ناامیدی پر شده است. اگر بتوانید تصویرسازی بکنید کمکم متوجه میشوید که بدنتان به سمت عقب خم میشود بهطوریکه تعادلتان به هم میخورد. اگر توجه کنید بهخوبی متوجه میشوید که این ذهن شماست که به بدنتان دستور میدهد که چه کاری انجام دهد و چه رفتاری داشته باشد.
دستگاههای دروغسنج هم به این صورت کار میکنند. اگر کسی دروغ بگوید فرکانسهای مغزی او تغییر میکند و اگر راست بگوید باز فرکانس مغزی او در محدوده خاصی قرار میگیرد. دستگاههای دروغسنج هم با توجه به این فرکانسها عکسالعمل نشان داده و متوجه دروغ و یا راست بودن گفتههای آن شخص میشوند.
با توجه به مطالبی که گفته شد متوجه میشوید که بدن شما بهترین دروغسنجی است که ساختهشده است. پس لازم است که به زبان بدن خود دقت کنید و بفهمید که شما از چه رفتارهایی خوشتان میآید و از چه افکار و رفتارهایی بدنتان میآید.
۱۰- لحن صدایتان درزمانی که کلمه خاصی را میگویید چگونه تغییر میکند؟
اگر با کسی با مهربانی صحبت کنید، صدای شما هم آرام میشود؛ یعنی لحن صدای شما به صورتی میشود که آرامش را شخص منتقل میکند و اگر با خشونت با کسی صحبت کنید، خشونت و دشمنی را توسط لحن صدایتان به او منتقل میکنید. صحبت کردن هم نوعی رفتار است و اگر لحن صدایتان را بتوانید کنترل کنید میتوانید رفتارهای دیگران را همه مدیریت کنید.
توجه داشته باشید که اگر با مهربانی با کسی صحبت کنید، آن شخص هم خودش را با شما همراه میکند و با مهربانی با شما رفتار میکند. شما هیچگاه نمیتوانید با فریاد زدن، کودک خود را به آرامش دعوت کنید. اگر هدفتان این است که شخصی را به آرامش دعوت کنید باید خودتان هم آرام باشید و با لحن آرامی به آن شخص بگویید که آرام باشد. در این صورت میتوانید امیدوار باشید که به هدفتان خواهید رسید.
تغییر رفتار برای رسیدن به اهداف
برای اینکه بتوانید به اهدافی که دارید برسید نیاز است که رفتارهایی را که شما را به اهدافتان نزدیک میکنند را گسترش دهید و از رفتارهایی که شما را از اهدافتان دور میکنند دوری کنید. اگر میبینید که بعضی از افراد در زندگی و کارشان موفق میشوند به این دلیل است که آنها رفتارهایی که آنها را به اهدافشان نزدیک میکند را بهصورت یک عادت درآوردهاند.
اگر بتوانید عادت کنید که رفتارهای مثبت را بهصورت خودکار انجام دهید مطمئن باشید که موفق میشوید و به اهدافی که در سر دارید خواهید رسید. همانطور که رفتارهای مثبت و خوب میتوانند بهصورت عادت درآمده و بهصورت خودکار از شما سر بزنند، رفتارهای منفی و بد همه میتوانند بهصورت عادت درآیند.
رفتارهایی مثل سیگار کشیدن، دروغ گفتن، خوردن غذاهای ناسالم و بسیاری رفتارهای منفی و بد در انسان بهصورت رفتارهای عادتی و خودکار از مردم سر میزنند. این بدان معنی است که ذهن ناخودآگاه افراد تصمیم می گیرد که این کلمات را به زبان بیاورد و یا آن رفتارها را انجام دهد.
در پایان پیشنهاد می کنیم اگر در دوره رایگان آموزش ان.ال.پی ثبت نام نکرده اید همین الآن ثبت نام کنید. برای ثبتنام در دوره رایگان آموزش ان.ال.پی نام و ایمیل خود را وارد کنید
[mailerlite_form form_id=3]